1. احتمال (Probability)
پایه‌ای‌ترین ابزار اکچوئری است. چون همه چیز در بیمه به «احتمال وقوع رویداد» برمی‌گردد.
برای مثال:
در بیمه عمر: احتمال فوت در سن ۴۰ سالگی تا ۴۱ سالگی.
در بیمه اتومبیل: احتمال تصادف در یک سال برای راننده‌ای با سابقه خاص.
در بیمه درمان: احتمال بستری شدن در بیمارستان در سال آینده
2. جدول مرگ‌ومیر (Mortality Table)
جدولی است که احتمال زنده ماندن یا فوت افراد در هر سن را نشان می‌دهد.
این جدول در بیمه عمر و بازنشستگی، برای محاسبه حق بیمه، تعهدات آینده و ذخایر استفاده می‌شود.
برای مثال:
اگر احتمال فوت فرد ۴۰ ساله در یک سال آینده ۰٫۰۰۲ باشد، اکچوئر می‌تواند با توجه به مبلغ تعهد (مثلاً ۱۰۰ میلیون تومان)، حق بیمه مناسب را محاسبه کند:
حق بیمه خالص ≈ ۱۰۰,۰۰۰,۰۰۰ × ۰٫۰۰۲ = ۲۰۰,۰۰۰ تومان
3. ارزش زمانی پول (Time Value of Money)
پول امروز ارزش بیشتری از پول آینده دارد. در اکچوئری از تنزیل (Discounting) و بهره مرکب (Compound Interest) استفاده می‌شود.
برای مثال:
در بیمه بازنشستگی، پرداخت‌های آینده به ارزش فعلی تبدیل می‌شوند تا مشخص شود امروز باید چقدر سرمایه‌گذاری شود.
در بیمه عمر، حق بیمه‌های سالانه تنزیل می‌شوند تا ارزش فعلی برابر با تعهد نهایی شود.
4. حق بیمه (Premium)
مبلغی است که بیمه‌گذار برای دریافت پوشش بیمه‌ای می‌پردازد.
انواع حق بیمه:
حق بیمه خالص (Net Premium): فقط بر اساس ریسک محاسبه می‌شود.
حق بیمه ناخالص (Gross Premium): شامل هزینه‌های اداری، سود و مالیات نیز هست.
برای مثال:
در بیمه درمان، اکچوئر با داده‌های چند سال گذشته (تعداد و هزینه خسارت‌ها) میانگین هزینه مورد انتظار را تخمین می‌زند و حق بیمه را طوری تنظیم می‌کند که هزینه‌ها و سود پوشش داده شود.
در بیمه بدنه خودرو، از مدل‌های آماری مانند رگرسیون پواسون برای تخمین فراوانی خسارت و از توزیع‌های گاما یا لگ‌نرمال برای شدت خسارت استفاده می‌شود.
5. ذخایر فنی (Technical Reserves)
پولی است که شرکت بیمه باید کنار بگذارد تا بتواند خسارت‌های آینده را پرداخت کند.
انواع ذخیره:
ذخیره خسارات معوق (Outstanding Claims Reserve)
برای خسارت‌هایی که گزارش شده ولی هنوز پرداخت نشده‌اند.ذخیره ریاضی (Mathematical Reserve)
برای بیمه‌های عمر و بلندمدت، جهت تعهدات آینده.
برای مثال:
در بیمه عمر ۲۰ ساله، شرکت هر سال حق بیمه می‌گیرد اما باید بتواند در آینده کل مبلغ تعهد را پرداخت کند، پس بخشی از دریافتی‌ها را ذخیره می‌کند.
