محاسبات اکچوئری،‌ مدیریت ریسک و بیمه

ارائه مطالب تخصصی در حوزه ریسک،‌ اکچوئری، آمار، بیمه و مالی

۲ مطلب با کلمه‌ی کلیدی «حق بیمه» ثبت شده است

اصل برابری و اصل حق بیمه در محاسبات اکچوئری

اصل برابری  (Equivalence Principle)

اصل برابری بیان می‌کند که میان مجموع حق بیمه‌های دریافتی از تمام بیمه‌گذاران و مجموع خسارت های پرداختی به آنان، باید تعادل برقرار باشد. این اصل، پایه و اساس مالی بیمه است و هدف آن، پایداری مالی شرکت بیمه است.

که در آن:

  • E[P]: حق بیمه مورد انتظار کل (Total Expected Premium)

  • E[S]: خسارت مورد انتظار کل (Total Expected Claims)

  • fe​: درصد هزینه‌های اداری و عملیاتی (Expense Loading Factor)

  • fv​: درصد ذخیره برای نوسانات (Contingency Loading Factor)

  • fπ​: درصد حاشیه سود (Profit Loading Factor)


این فرمول نشان می‌دهد که حق بیمه کل باید برابر با خسارت مورد انتظار کل به علاوه درصدهایی برای پوشش هزینه‌ها، ذخایر و سود باشد.

مثال محاسباتی:
فرض کنید یک سبد بیمه‌ای شامل ۱۰۰۰ بیمه‌نامه است.

  • کل خسارت مورد انتظار: E[S]=100,000,000 

  • درصد هزینه‌های اداری: fe=20%

  • درصد ذخیره: fv=10%

  • درصد سود: fπ=10%

حق بیمه کل مورد نیاز (بر اساس اصل برابری):

این محاسبه نشان می‌دهد که برای پایداری مالی، شرکت باید در کل ۱۴۰ میلیون حق بیمه دریافت کند.

 

اصل حق بیمه (Premium Principle) یا اصل فردی‌سازی

این اصل بیان می‌کند که حق بیمه هر طبقه از بیمه‌گذاران باید منعکس‌کننده میزان ریسک خاص آن طبقه باشد. این اصل، جنبه "عدالت" و "انصاف" در بیمه را تبیین می‌کند و از یارانه‌دهی نامناسب (پرداخت حق بیمه بیشتر توسط افراد کم‌ریسک به نفع افراد پرریسک) جلوگیری می‌کند.

برای یک طبقه ریسک:

حق بیمه عادلانه برای یک طبقه از بیمه‌گذاران با ریسک یکسان (k) را می‌توان به صورت زیر نشان داد:

که در آن:

  • Pk: حق بیمه نهایی برای طبقه ریسک k

  • E[Sk]: "مقدار مورد انتظار خسارت" برای طبقه ریسک k

  • Var[Sk]: "واریانس خسارت" برای طبقه ریسک k (معیار عدم قطعیت و ریسک بالاتر)

  • α: ضریب بار خطر (Loading for Risk)

  • β: ضریب بار هزینه (Loading for Expenses) - به صورت درصدی

  • γ: بار ثابت (Fixed Loading) برای هزینه‌های ثابت


این فرمول نشان می‌دهد که حق بیمه یک طبقه ریسک نه تنها بر اساس میانگین خسارت مورد انتظار آن طبقه (E[Sk])، بلکه به میزان ریسک ذاتی آن (Var[Sk]) و هزینه‌های سربار نیز بستگی دارد.

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰
زهرا ماجدی

مفاهیم پایه اکچوئری (بخش اول)

1. احتمال (Probability)

پایه‌ای‌ترین ابزار اکچوئری است. چون همه چیز در بیمه به «احتمال وقوع رویداد» برمی‌گردد.

برای مثال:

  • در بیمه عمر: احتمال فوت در سن ۴۰ سالگی تا ۴۱ سالگی.

  • در بیمه اتومبیل: احتمال تصادف در یک سال برای راننده‌ای با سابقه خاص.

  • در بیمه درمان: احتمال بستری شدن در بیمارستان در سال آینده

 

2. جدول مرگ‌ومیر (Mortality Table)

جدولی است که احتمال زنده ماندن یا فوت افراد در هر سن را نشان می‌دهد.

این جدول در بیمه عمر و بازنشستگی، برای محاسبه حق بیمه، تعهدات آینده و ذخایر استفاده می‌شود.
برای مثال:
اگر احتمال فوت فرد ۴۰ ساله در یک سال آینده ۰٫۰۰۲ باشد، اکچوئر می‌تواند با توجه به مبلغ تعهد (مثلاً ۱۰۰ میلیون تومان)، حق بیمه مناسب را محاسبه کند:

حق بیمه خالص ≈ ۱۰۰,۰۰۰,۰۰۰ × ۰٫۰۰۲ = ۲۰۰,۰۰۰ تومان

 

3. ارزش زمانی پول (Time Value of Money)

پول امروز ارزش بیشتری از پول آینده دارد. در اکچوئری از تنزیل (Discounting) و بهره مرکب (Compound Interest) استفاده می‌شود.

برای مثال‌:

  • در بیمه بازنشستگی، پرداخت‌های آینده به ارزش فعلی تبدیل می‌شوند تا مشخص شود امروز باید چقدر سرمایه‌گذاری شود.

  • در بیمه عمر، حق بیمه‌های سالانه تنزیل می‌شوند تا ارزش فعلی برابر با تعهد نهایی شود.

 

4. حق بیمه (Premium)

مبلغی است که بیمه‌گذار برای دریافت پوشش بیمه‌ای می‌پردازد.

انواع حق بیمه:

  • حق بیمه خالص (Net Premium): فقط بر اساس ریسک محاسبه می‌شود.

  • حق بیمه ناخالص (Gross Premium): شامل هزینه‌های اداری، سود و مالیات نیز هست.

برای مثال:

  • در بیمه درمان، اکچوئر با داده‌های چند سال گذشته (تعداد و هزینه خسارت‌ها) میانگین هزینه مورد انتظار را تخمین می‌زند و حق بیمه را طوری تنظیم می‌کند که هزینه‌ها و سود پوشش داده شود.

  • در بیمه بدنه خودرو، از مدل‌های آماری مانند رگرسیون پواسون برای تخمین فراوانی خسارت و از توزیع‌های گاما یا لگ‌نرمال برای شدت خسارت استفاده می‌شود.

 

5. ذخایر فنی (Technical Reserves)

پولی است که شرکت بیمه باید کنار بگذارد تا بتواند خسارت‌های آینده را پرداخت کند.

انواع ذخیره:

  • ذخیره خسارات معوق (Outstanding Claims Reserve)
    برای خسارت‌هایی که گزارش شده ولی هنوز پرداخت نشده‌اند.

  • ذخیره ریاضی (Mathematical Reserve)
    برای بیمه‌های عمر و بلندمدت، جهت تعهدات آینده.

برای مثال:
در بیمه عمر ۲۰ ساله، شرکت هر سال حق بیمه می‌گیرد اما باید بتواند در آینده کل مبلغ تعهد را پرداخت کند، پس بخشی از دریافتی‌ها را ذخیره می‌کند.

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰
زهرا ماجدی